انتشار گزارش بودجه‌ای سندیکا توسط مرکز پژوهش‌های مجلس؛ بودجه صنعت برق زیر ذره‌بین سندیکا
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به تازگی گزارشی تحت عنوان «بررسی مسائل کلیدی و مشکلات مالی صنعت برق و اصلاحات مورد نیاز» منتشر کرده است که حاصل کار معاونت پژوهشی سندیکای صنعت برق ایران است.
این گزارش که به بررسی مسائل کلیدی و مشکلات مالی صنعت برق و اصلاحات مورد نیاز آن می‌پردازد، تقسیم بودجه حوزه صنعت برق در دو شاخه اصلی وزارت نیرو و شرکت‌های تابعه این وزارتخانه به عنوان منابع اصلی درآمد و هزینه‌های اساسی این صنعت، میزان درآمد و هزینه صنعت برق و همچنین منابع و مصارف سرمایه‌ای وزارت نیرو و شرکت‌های بخش برق را به عنوان هسته اصلی بودجه صنعت برق به تفصیل مورد بررسی قرار داده و تصویر روشنی از وضعیت مالی و اقتصادی این صنعت ارائه کرده است.
بر اساس این گزارش، سه ردیف اصلی درآمدهای صنعت برق شامل درآمد دریافتی حاصل از فروش برق به مشترکان، درآمد حاصل از صادرات و سایر درآمدهای عملیاتی و غیرعملیاتی، بخش درآمدهای صنعت برق را تشکیل می‌دهند که براساس الگو تحقق پذیری سالهای گذشته، اصلی‌ترین و قطعی‌ترین منبع درآمد صنعت در سال آتی خواهند بود. البته بر اساس آنچه که در این گزارش آمده است در زمینه تحقق درآمدی بودجه سالانه صنعت برق همواره ابهاماتی بوده است، برای مثال در مورد بند سایر درآمدهای عملیاتی و غیرعملیاتی، افزایش 100 درصدی این عدد در بودجه سال 1397 نسبت به سال 1396 نشان از ابهامات این منبع دارد . همچنین متوسط نرخ فروش به مشترکان نیز عدد 767 ریال در نظر گرفته شده است، درصورتی که اگر روند افزایش سالهای قبل را مدنظر قرار دهیم، متوسط نرخ قابل تحقق ۷۱۰ ریال خواهد بود. شکاف بین این دو عدد منشأ کسری بودجه صنعت برق خواهد بود.
در بخش دیگری از تحلیل سندیکای صنعت برق ایران به مهمترین چالش های صنعت برق ایران پرداخته شده است. نظام قيمتگذاري ناكارآمد و غيرشفاف (عدم تعادل درآمدها و هزینه‌ها، انباشت بدهی و مصرف غيربهينه برق)، كاهش سرمايه‌گذاري براي توسعه ظرفيت توليد و شبكه برق (عدم تأمين برق مورد نياز و بروز خاموشی)، فرسودگي تجهيزات توليد و انتقال و توزيع برق (کاهش ضریب آمادگی شبكه و اتلاف بالای برق)، عدم پرداخت مطالبات و جرائم ديركرد بخش خصوصي (کاهش توان مالی و اجرایی شرکت‌های توليدی و پيمانكاری و تعطيلی واحدها) و همچنین توقف پروژه‌ها به‌دليل عدم جبران افزايش قيمت نهاده‌ها (افزايش نرخ ارز و فلزات) از جمله مهمترین چالش هایی هستند که در این گزارش به آن اشاره شده است.
البته به این فهرست باید چالش تأمين مواد خام و فلزات مورد نياز توليدكنندگان و آثار منفي مالي و فني تحريم‌ها در صنعت را نیز افزود. سندیکا در گزارش مذکور هفت راهبرد اساسی برای عبور از این چالش ها را پیشنهاد داده و روش های عملیاتی کردن هر یک از این راهبردها را طی اقداماتی کوتاه و بلندمدت عنوان کرده است. اصلاح نظام قيمت‌گذاری برق، افزايش سرمايه‌گذاری در پروژه‌های توسعه‌ای صنعت برق، بهينه‌سازی و كاهش تلفات در زنجيره توليد تا مصرف برق و پرداخت مطالبات شركت‌های توليد برق و زنجيره تأمين اصلی ترین راهبردهای پیشنهادی این سندیکا در گزارشی است که مرکز پژوهش‌ها منتشر کرده است.
سندیکای صنعت برق ایران انجام اقدامات لازم برای جبران افزايش قيمت نهاده‌ها در قراردادها، مديريت عرضه و تقاضای فلزات و مواد خام در بازار و رفع موانع قانونی و مبادلات پولی برای صادرات کالا را نیز برای عبور از بحران کنونی ضروری و غیرقابل اجتناب می داند.
گفتنی است سندیکای صنعت برق ایران پیش از تقدیم لایحه بودجه سال 98 به مجلس شورای اسلامی، نظرات خود را در خصوص بودجه سال آتی صنعت برق در قالب 5 پیشنهاد به دولت ارائه داد که از بین آنها، چهار پیشنهاد در لایحه تقدیمی به مجلس گنجانده شد. البته این تشکل برای رفع محدودیت بودجه صنعت برق در سال آینده سه پیشنهاد دیگر را نیز به کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی ارائه داده است.
متن کامل گزارش را اینجا مطالعه کنید.