سپهر برزی‌مهر؛ دبیر سندیکای صنعت برق ایران در یادداشتی که در روزنامه شرق منتشر شده است، تهدیدها و فرصت‌های رمزارزها برای صنعت برق را تشریح کرده است.
ارزهای دیجیتال یا ارز رمزها، این روزها یکی از رایج ترین مباحث مطرح شده در رسانه‌هاست. استفاده معدنکاران یا همان ماینرهای بیت کوین از برق ارزان و یارانه‌ای آن هم بدون مجوزهای لازم، به یک دغدغه اساسی بدل شده است.
پیش از هر چیز باید به این نکته توجه کرد که قیمت یارانه‌ای برق تنها منافع ماینرها را تامین نمی‌کند، بلکه صنایع بزرگ انرژی‌بر متعددی را از محل یارانه قابل توجه قیمت برق منتفع می‌کند.
اینکه امروز مصرف برق برای تولید ارزهای دیجیتال، توجه و نگاه کشور را به ارزانی قیمت برق جلب کرده، رخداد مثبتی است اما مهمتر آن است که بپذیریم که تعدد صنایع بهره‌بردار از برق ارزان‌قیمت بسیار بیشتر از تولیدکنندگان ارز دیجیتال است. صنایعی که علیرغم بهره‌گیری از یارانه انرژی، محصولات خود را با بهای بین‌المللی به فعالان صنایع پایین‌دستی در داخل کشور می‌فروشند. لذا توجه به میزان مصرف برق یارانه‌ای نه تنها در ارزهای دیجیتال بلکه در همه صنایع امری الزامی و نیازمند ساختارسازی‌های جدی و تدوین تعرفه‌های منطقی و عقلانی است.
ایران سالانه رقمی بالغ بر 900 هزار میلیارد تومان یارانه پنهان انرژی ـ شامل نفت، گاز، بنزین، برق و آب ـ به مشترکینش می دهد که سهم صنایع انرژی‌بر از این یارانه غیرقابل چشم پوشی است. لذا به نظر می‌رسد تعیین تکلیف قیمت انرژی و حذف یا سازماندهی یارانه این بخش، یک الزام جدی برای بهبود شرایط اقتصادی کشور است.
در خصوص ارزهای دیجیتال هم باید بپذیریم که ماینرهای بیت‌کوین در ایران تاکنون از نرخ برق یارانه‌ای استفاده کرده و حتی گاهی از مراکزی که از برق رایگان برخوردارند، سوء استفاده می‌کنند. برق ارزان آنقدر میزان سودآوری در ارزهای دیجیتال را افزایش داده که سرمایه‌گذاران خارجی نیز در ایران مزارع بیت کوین راه‌اندازی کرده‌اند.
نکته اینجاست که علیرغم همه این چالش ها نباید به ارزهای دیجیتال به عنوان یک آسیب نگریست. بدون تردید ارز دیجیتال برای کشوری مانند ایران که از همه طرف تحت فشار تحریم‌های بین‌المللی است و مبادله پول برای فعالان اقتصادی‌اش به یک چالش جدی بدل شده، می‌تواند فرصتی برای دور زدن تحریم‌ها باشد. همچنین ایجاد ظرفیت‌های قانونی و شفاف در این زمینه می‌تواند به یک راهکار کلیدی برای افزایش سرمایه‌گذاری در همه صنایع به ویژه صنعت برق که پیش نیاز اصلی تولید ارزهای دیجیتال است، تبدیل شود. فراموش نکنیم که حتی سرمایه گذاران بزرگ دنیا به به سوگیری سرمایه‌گذاری‌ها به سمت ارز دیجیتال در طول سال های آینده تاکید و باور دارند.
برآوردها حاکی از آن است که میزان مصرف برق برای تولید ارزهای دیجیتال در کشور بین 500 تا هزار مگاوات است. سازماندهی این سطح از مصرف که در مقایسه با ظرفیت تولید برق و فاصله آن با پیک مصرف عدد قابل توجهی نیست، نیازمند تعریف یک ساختار قانونی است.
لذا تسهیل مقررات سرمایه‌گذاری در شرایطی که صنعت برق با رکود و روند کاهشی سرمایه‌گذاری مواجه است و تحت فشار ناشی از تحریم‌ها، شرایط کسب و کار نامساعدی دارد، فرصتی ارزشمند و قابل توجه برای کشور است. ایران با تدوین یک ساختار مشخص می تواند از ارزهای دیجیتال برای تامین سرمایه‌گذاری های زیرساختی یا حتی جذب سرمایه‌گذاران خارجی استفاده کند. ایجاد ظرفیت های اشتغال‌زایی برای راه‌اندازی و تعمیر و نگهداری تجهیزات استخراج ارزهای دیجیتال، تاثیر بر رونق بخشی زنجیره تامین و حتی امکان بومی‌سازی تجهیزات این صنعت از دیگر فرصت های ارزشمندی است که باید در شرایط کنونی اقتصاد کشور مورد توجه قرار گیرد.
این امر مستلزم ارائه مجوز به ماینرها و تعیین تعرفه برق با نرخ واقعی و حاشیه سود مناسب و منطقی برای سرمایه‌گذاران است. فعالیت ماینرها در اقتصاد ایران و در قالب یک چارچوب قانونی و قابل رصد می‌تواند گشایش‌های قابل توجهی را برای فعالان صنعتی ایجاد کند. لذا تعریف تعرفه‌های برق به شکلی که تولید ارزهای دیجیتال در کشور بدون آسیب رساندن به زیرساخت‌های صنعت برق و بهره‌مندی از یارانه پنهان، همچنان دارای مزیت اقتصادی باشد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. شاید تعرفه‌گذاری برق مورد استفاده توسط ماینرها با قیمت‌های متفاوت در پیک مصرف که در تابستان اتفاق می‌افتد با سایر ماه‌های کم مصرف‌تر که حدود 35 درصد ظرفیت تولید برق کشور بدون استفاده باقی می‌ماند، راهکاری اجرایی و قابل پیگیری باشد.
با فراهم کردن شرایط قانونی برای بهره‌مندی ماینرها از ظرفیت خالی برق کشور، بی شک صنعت برق به عنوان یک صنعت زیرساختی که سالهاست به دلیل کاهش روند سرمایه‌گذاری با چالش‌های جدی مواجه شده و بخش زیادی از طرح‌های توسعه‌ای خود در بخش تولید، انتقال و توزیع را به اجرا درنیامده است جان دوباره‌ای می‌گیرد و بخشی از کمبودهای دسترسی به برق برای رشد صنعت و اقتصاد کشور برطرف می‌شود.
ارزهای دیجیتال در حال پیشرفت است و فراگیرتر شدن آن کاملا قابل پیش‌بینی است، لازم است که فرصت بهره‌مندی از آنها که تاثیر بسزایی در جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی خواهد داشت را با هدر دادن وقت از دست ندهیم.