فناوری‌هایی که آینده صنعت و اقتصاد را متحول می‌کنند

در وبینار «معرفی تغییرات نمایی اقتصاد فناوری» که در اتاق بازرگانی تهران برگزار شد، علیرضا کلاهی، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران عنوان کرد که میلیاردها دلار سرمایه و بهترین مغزهای دنیا در حال استفاده و بهبود فناوری‌ها هستند تا زندگی بشر را عوض کنند. با ورود نسل جدید این سرعت افزایش پیدا خواهد کرد. در عین حال مدل کسب و کار تغییر و ایده بعدی از هر جای دنیا می‌تواند ظهور کند.

این نشست هم‌چنین به صورت زنده و مستقیم از سایت و اینستاگرام اتاق بازرگانی تهران پخش شد و همه فعالان اقتصادی و علاقمندان توانستند این وبینار را به صورت زنده مشاهده کنند.

کلاهی صمدی در ابتدای گزارش خود با بیان اینکه «تلفیق فناوری‌ها، عصر جدیدی را برای ما رقم ‌می‌زند» ادامه داد: عصر تلفیق فناوری‌ها که هوش مصنوعی، چاپ سه‌بعدی، تولید بافت‌های زنده، حسگرها، واقعیت افزوده و بلاکچین بخشی از آن است، آغاز شده‌ و هیچ قسمتی از زندگی، کسب و کار یا محیط انسان بدون تغییر نخواهد بود. بدین ترتیب، کاهش تصاعدی بهای پردازش، موتور محرک تغییرات نمایی بوده است. فناوری‌های نوین، در ابتدای امر کمی بیش از انتظار، زمان ‌می‌برند تا جا بیفتند و سپس بسیار سریع‌تر از آنچه فکر ‌می‌کنیم همه‌گیر و کارا ‌می‌شوند.

این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در ادامه «وفور، ارزانی و همگانی شدن» را به عنوان نخستین مگاترند اقتصاد فناوری معرفی کرد و گفت: فناوری و پیشرفت آنچه قبلا نایاب بوده است نظیر پرواز، آب، غذا، سلامت و طول عمر را در دسترس قرار ‌می‌دهد.

کلاهی سپس «شبکه جهانی و اتصال همه افراد به اینترنت» را به عنوان یکی دیگر از مگاترند‌ها مورد اشاره قرار داد و گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد تا سال 2022 حدود 7 میلیارد نفر در سراسر جهان به اینترنت متصل شوند و در سایه این تحول بازارهای جدید، مغز‌ها و ایده‌های جدید نیز امکان ظهور پیدا خواهند کرد.

«اینترنت اشیا» سومین تغییر نمایی فناوری بود که کلاهی به آن اشاره کرد و گفت: در سال جاری 20 میلیارد دستگاه به یک تریلیون حسگر متصل خواهد شد و تا سال 2030 حدود 500 میلیارد دستگاه به 100 تریلیون حسگر اتصال خواهد یافت.

تغییر نمایی دیگری که او آن را مورد اشاره قرار داده «در دسترس بودن اطلاعات کامل و دقیق» بود. کلاهی در این باره گفت: با گسترش حسگرها و ارتباطات، دسترسی به اطلاعات آنی و دقیق خواهد بود. در چنین شرایطی حفظ بودن مهم نیست، مهم آن است که بدانی چه بپرسی. تحولات به سمت و سویی پیش ‌می‌رود که برای مثال از امسال برای هیچ شغلی در شرکت‌هایی نظیر گوگل، تسلا و نتفلیکس، ارائه مدرک تحصیلی الزامی نخواهد بود و توانایی فرد، خلاقیت و عملکرد او در کار تیمی ملاک استخدام خواهد بود. بنابراین لازم است این تحولات در آموزش‌های ما در ایران مورد توجه قرار گیرد.

او که در باب «در دسترس بودن اطلاعات کامل و دقیق» سخن ‌می‌گفت، ادامه داد: اکنون، گوگل پروژه‌ای بر مبنای هوش مصنوعی در دست دارد که اگر پرسشی بر بستر گوگل مطرح شود 120 هزار کتاب را در نیم‌ساعت جست‌وجو کرده و پاسخ ‌می‌دهد. این قابلیت البته هم‌چنان در حال تقویت است.

 این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران سپس به «افزایش توان فیزیکی و مغزی با تلفیق ماشین» پرداخت و گفت: به زودی شاهد افزایش تصاعدی دانش، هوش و توان از طریق این تلفیق خواهیم بود. اکنون میلیارد‌ها دلار سرمایه به این حوزه روانه شده و برآورد‌ها این است که به زودی با صرفه‌جویی در وقت و افزایش توان پرسنل، تریلیون‌ها دلار ارزش جدید خلق شود.

 او افزود: اتصال مغز به ابراطلاعات نیز به فاصله چند ساله رخ خواهد داد. افزون بر این، فارغ از توسعه توان مغزی انسان از طریق تلفیق با الکترونیک، یکی از تحولاتی که رخ خواهد داد، تولید آواتار‌هایی است که تحت سیستم یادگیری ماشین هستند؛ ماشین‌های هوشمند که دقیقا مانند افراد خواهند بودMachine learning avatar .

«افزایش طول عمر مطلق و مفید» ششمین مگاترندی بود که کلاهی صمدی به آن اشاره کرد و درباره آن گفت: نصب سنسور در داخل بدن انسان، طراحی داروهای هوشمند و اختصاصی، چاپ سه‌بعدی اجزا بدن و شناسایی و از بین بردن سلول‌های پیر از ویژگی‌های این تحول است؛ به نحوی که پیش‌بینی‌های جدی روی افزایش طول عمر وجود دارد. برخی معتقدند اگر انسانی تا سال 2035 زنده بماند، انتظار عمر200 ساله یا نامحدود برای او دیگر محال نخواهد بود. برخی هم ‌می‌گویند نسلی که اکنون به دنیا ‌می‌آید کمینه انتظار طول عمر آن 150 سال است.

او ادامه داد: تکنولوژی‌های مختلفی که اکنون شرکت‌ها روی آن سرمایه‌گذاری ‌می‌کنند، نصب حسگرهایی در داخل بدن است و این تغییر پارادایمی در علم پزشکی ایجاد خواهد کرد. با نصب حسگر در بدن و پیش‌بینی مشکلات جسمی افراد، هم هزینه‌های پزشکی کاهش پیدا خواهد کرد و هم طول عمر افزایش ‌می‌یابد. در عین حال، طراحی داروهای هوشمند نیز به طول عمر انسان کمک ‌می‌کند، چنانکه اکنون ویروس‌هایی در حال چاپ سه‌بعدی هستند که مستقیما به سلول‌های سرطانی حمله ‌می‌کنند. حتی پیش‌بینی ‌می‌شود، چاپ سه‌بعدی اعضای بدن نیز انجام گیرد؛ بر این اساس، کلیه اولین قطعه بدن خواهد بود که چاپ ‌می‌شود و در سال 2023 این امر محقق خواهد شد. ‌می‌توانید تصور کنید کیفیت زندگی هزاران نفری که اکنون در صف پیوند کلیه هستند، به چه سرعت و به چه نحوی تغییر خواهد کرد.

کلاهی به تکنولوژی‌های دیگری برای از بین بردن سلول‌های پیر که منجر به بیماری‌هایی چون آلزایمر و سرطان ‌می‌شود اشاره کرد و گفت: دانشمندان هم‌اکنون در حال چاپ سه‌بعدی لاله گوش و پوست هستند و البته چاپ مویرگ‌ها نیز در ایستگاه فضایی در شرایط بدون جاذبه در حال انجام است و پیش‌بینی ‌می‌شود که در سال‌های آینده به اهداف خود دست یابند.

به گفته او حوزه دیگری که در مسیر تغییرات نمایی فناوری قرار گرفته، «تکنولوژی حمل و نقل خودران و برقی» است. او در این باره توضیح داد: کاهش هزینه حمل و نقل و بهبود لجستیک از مهمترین اهداف این تغییرات است و 4 تریلیون دلار صنعت بیمه، خودرو‌های سنتی و .. در معرض دگرگونی هستند. تغییرات در این بخش مختل‌کننده صنعت نفت، خودروسازی و بیمه خواهد بود. در پی این تغییرات است که رانندگان بسیاری در سراسر جهان با خطر بیکاری مواجه ‌می‌شوند. چنانکه پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تنها در آمریکا 4.5 میلیون نفر که شغل‌شان جابه‌جایی بار و مسافر است شغل خود را از دست خواهند داد. بنابراین ضرورت بازآموزی آنها برای ورود به حوزه‌های جدید احساس خواهد شد.

 او به بیان اینکه «به دلیل افزایش جدی ایمنی خودرو‌ها، بیمه‌ای در کار نخواهد بود» ادامه داد: بیشتر کشور‌های اروپایی اعلام کرده‌اند که از سال 2030 تردد خودروهای احتراق درونی را ممنوع خواهند کرد. همچنین شرکت تسلا پیش‌بینی کرده که تا سال 2025 خودروی برقی 25 هزار دلاری را به بازار عرضه خواهد کرد. این به معنای آن است که آینده‌ای برای خودروهای بنزینی نمی‌توان متصور بود. البته پیش‌بینی این است که کار به ممنوعیت نمی‌رسد و اقتصاد کار خود را ‌می‌کند.

کلاهی صمدی در ادامه گفت: چاپ سه‌بعدی پیشرفته هم تولید و هم طراحی را متحول خواهد کرد. به عبارت دیگر، اتوماسیون پیشرفته، رباتیکس و چاپ سه بعدی پارادایم تولید و تجارت را در جهان دگرگون خواهند کرد.

موضوع دیگری که او بر آن دست گذاشت، «انرژی‌های تجدیدپذیر» بود. کلاهی در این باره گفت: در دوره ظهور و رشد فناوری‌های نمایی در جهان، صنعت انرژی تجدیدپذیر به سرعت جای انرژی فسیلی را با توان بالاتر و قیمت پایین‌تر خواهد گرفت. برآوردها حاکی از آن است که هزینه احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر از هزینه نگهداری نیروگاه‌های قدیمی ارزان‌تر خواهد شد و بسیاری از کشورها به ناچار نیروگاه‌های فسیلی را خاموش خواهند کرد.

او با بیان اینکه «بخش انرژی بیشترین تاثیر را بر اقتصاد ایران خواهد گذاشت» ادامه داد: گفته ‌می‌شود سال 2019 سال اوج مصرف نفت در دنیا بوده و جهانیان دیگر با این میزان مصرف نفت مواجه نخواهند شد و پیش‌بینی مراکز معتبر تحقیقاتی بین‌المللی بر این است که عملا تا 20 ساله آینده تقاضایی برای نفت و گاز وجود نداشته باشد. از این رو در ایران نیز باید بررسی شود که کشور تا چه میزان آمادگی برای ورود به این دوره را دارد.

کلاهی در ادامه با طرح این پرسش که «با رفع محدودیت‌های مغز انسان توسط ماشین چه تحولاتی رقم خواهد خورد؟» توضیحاتی درباره هوش مصنوعی به عنوان دهمین مگاترند حوزه فناوری ارائه کرد و گفت: آینده دنیا توسط برندگان این حوزه تعیین خواهد شد. کسانی آینده را در دست دارند که بتوانند از این تکنولوژی‌ها به درستی استفاده کنند، خلاقیت داشته و قابلیت تشکیل و اداره تیم‌ها را داشته باشند.

او افزود: شاید در 5 سال آینده حتی یک پزشک عادی، مهندس عادی یا وکیل عادی شغلی نداشته باشد. چرا که هم‌اکنون آلفاگوگل در بازی گو به عنوان پیچیده‌ترین بازی فکری، قهرمان جهان را شکست داده، هوش مصنوعی در تشخیص سرطان از پزشکان پیشی گرفته و اولین دارو‌های طراحی شده توسط هوش مصنوعی به آزمایش‌های پزشکی وارد شده است.

کلاهی با بیان اینکه «انقلاب صنعتی محدودیت زور بازو را برداشت » توضیح داد: انقلاب هوش مصنوعی با رفع محدودیت مغز انسان جهشی غیرقابل پیش‌بینی را رقم خواهد زد و باعث دور جدیدی از نابرابری طبقاتی و نابرابری منابع و قدرت در جهان خواهد شد.

او با تاکید بر اینکه «آینده از آنچه فکر ‌می‌کنید به شما نزدیک‌تر است» ادامه داد: میلیارد‌ها دلار سرمایه و بهترین مغز‌های دنیا در حال استفاده و بهبود فناوری‌ها هستند تا زندگی بشر را عوض کنند. با ورود نسل جدید این سرعت افزایش پیدا خواهد کرد. در عین حال مدل کسب و کار تغییر و ایده بعدی از هر جای دنیا ‌می‌تواند ظهور کند.

پس از پایان این مباحث، تعدادی از شرکت کنندگان به طرح پرسش‌های خود پرداختند.

ویدئوی کامل وبینار را اینجا ببینید