دستورالعمل جبران آثار ناشی از شیوع کرونا ابلاغ شد/ سندیکا ضعف‌های بخشنامه را پیگیری می‌کند

محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور دستورالعمل نحوه جبران آثار ناشی از شیوع بیماری کرونا (کووید 19) را برای اجرا به دستگاه‌های اجرایی، مهندسان مشاور و پیمانکاران ابلاغ کرد. این دستورالعمل که با پیگیری‌های مستمر سندیکای صنعت برق ایران حاصل شده، در 14 ماده تهیه شده است. البته سندیکا درباره تاریخ اجرا و ضریب جبرانی در نظر گرفته شده در بخشنامه مواضع و انتقاداتی دارد و این موارد را پیگیری می‌کند. 

سندیکای صنعت برق ایران از ابتدای شیوع بیماری کرونا در کشور، با توجه به اعمال قرنطینه و محدودیت ها و هزینه هایی که با شیوع این بیماری به شرکت‌های فعال صنعت برق تحمیل شد، ضمن تهیه گزارش های تحلیلی و برآورد خسارات وارد شده به شرکت ها، پیشنهادات خود را در خصوص شیوه های جبران این خسارات از مسیر مذاکرات و مکاتبات گسترده با نهادهای مختلفی نظیر وزارت نیرو، توانیر، وزارت صمت، قوه قضائیه، سازمان برنامه و بودجه و ... اعلام و پیگیری کرده است.  در نهایت پافشاری و پیگیری های مجدانه سندیکا در طول بیش از یک سال اخیر، با صدور دستورالعمل نحوه جبران آثار ناشی از شیوع بیماری کرونا از سوی رییس سازمان برنامه و بودجه به ثمر نشست. 

در این دستورالعمل آمده است: به موجب بند "ج" لایحه قانونی اصلاح تبصره ۸۰ قانون بودجه سال ۱۳۵۶ کل کشور (مصوب سال ۱۳۵۸ شورای انقلاب)، به استناد آیین نامه نظام فنی و اجرایی یکپارچه کشور (مصوبه هیات وزیران به شماره ۲۵۲۵۴/ت ۵۷۶۹۷ هـ مورخ ۱۴۰۰/۰۳/۰۸)، ماده ۲۳ قانون برنامه و بودجه و ماده ۳۴ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه‎ای کشور، دستورالعمل نحوه جبران آثار ناشی از شیوع بیماری کرونا که به تصویب شورای عالی فنی کشور رسیده است، به منظور جبران آثار ناشی از شیوع بیماری کرونا (کووید ۱۹) بابت رعایت پروتکل‌های بهداشتی ابلاغی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در قراردادها یا پیمان‌های ریالی که در دامنه کاربرد آیین نامه نظام فنی و اجرایی یکپارچه کشور (ماده ۳ آیین نامه مذکور) تعریف گردیده و آخرین مهلت ارائه پیشنهاد قیمت از سوی پیمانکار (منظور از پیمانکار در این دستورالعمل شامل پیمانکاران از قبیل پیمانکاران سه عاملی، طرح و ساخت و بهره‌برداران، تولیدکنندگان مصالح و تجهیزات می باشد) و یا مشاور قبل از تاریخ ۱ اسفند ۱۳۹۸ (و قراردادهای خدمات مشاوره‌ای که به روش تعرفه تا ۳۱ خرداد ۱۴۰۰ منعقد شده باشند)، بوده است، ابلاغ شده است تا راهنمای عمل دستگاه‌های اجرایی و کارفرمایان مربوط برای پرداخت مبالغ جبرانی ناشی از شیوع بیماری کرونا در کارکردهای از ۱۵ فروردین ۱۳۹۹ تا ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ قرار گیرد.

گفتنی است در این بخشنامه ضریب جبرانی اعلام شده در حد 50 درصد هزینه‌های مستقیم مربوطه (لوازم، وسایل و آزمایش‌های بهداشتی، رعایت فاصله اجتماعی در محل خواب و وسایل نقلیه) است لذا آثار غیرمستقیم آن مانند کاهش راندمان عملیات در پروژه‌های عمرانی باید مورد توجه قرار گیرد. 

یکی دیگر از نکاتی که باید در اجرای این بخشنامه مورد توجه باشد این است که با توجه به اینکه تاریخ خاتمه این دستورالعمل 31 شهریور 1400 در نظر گرفته شده است، با توجه به شرایط موجود و بدتر شدن وضعیت بیماری، تسری این بخشنامه به بعد از این تاریخ ضرورت دارد. 

ماده‌های این بخشنامه به شرح زیر است: 

ماده۱- قراردادهایی که موضوع آن خرید تجهیزات و مصالح می باشد در صورتی که فروشنده طرف قرارداد، سازنده تجهیزات و مصالح آن موضوع قرارداد نباشد، مشمول این دستورالعمل نمی‌باشند.
 ماده ۲- کلیه اشخاص حقوقی که جزء کارفرمایان مشمول این دستورالعمل نمی باشند، در صورت ابلاغ مقام دارای اختیار، امکان استفاده از ضوابط این دستورالعمل را خواهند داشت.
ماده ۳- تطویل مدت پیمان (یا قرارداد) ناشی از شیوع بیماری کرونا در قالب این دستورالعمل قابل رسیدگی نبوده و تمدید مجاز مطابق مفاد پیمان (یا قرارداد) منعقده توسط کارفرما مورد بررسی قرارگیرد.
ماده ۴- چنانچه بر اساس مستندات، گزارش‌های کارگاهی و سایر اسناد و مدارک پیمان، برای یک بازه زمانی مشخص، عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی مرتبط با بیماری کرونا توسط پیمانکار، مشخص گردد، یا از طرف نهادهای زیر مجموعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به پیمانکار تذکر عدم رعایت پروتکل‌های مربوطه ابلاغ شده باشد، استفاده از مفاد این دستورالعمل به منظور پرداخت مبلغ جبرانی کارکرد آن بازه زمانی مجاز نمی‌باشد.
ماده ۵- درکارهای پیمانکاری مبلغ ناخالص کارکرد صورت وضعیت‌های موقت و قطعی (تعدیل و مابه التفاوت) مشمول دریافت مبلغ جبرانی می شود و در کارهای مشاوره، مفاد این دستورالعمل به صورت‌حسابهای موقت و قطعی اعمال می‌شود.
تبصره ۱- مبلغ جبرانی محاسبه شده برای هر صورت وضعیت کارکرد پیمانکار یا صورتحساب مشاور، در همان صورت وضعیت کارکرد پیمانکار یا صورتحساب مشاور به صورت یک ردیف مجزا درج می‌شود. همچنین، مبالغ جبرانی محاسبه شده برای صورت وضعیت‌های پرداخت شده در یک صورت حساب جداگانه درج می‌گردد.
تبصره ۲- در دوره تاخیرات غیرمجاز، مبالغ جبرانی محاسبه شده طبق این دستورالعمل، به میزان ۵۰ درصد کاهش می‌یابد.
ماده ۶- در پیمان‌هایی که پرداخت صورت وضعیت کارکرد بر اساس رشته فهرست بهای پایه صورت می‌گیرد، مبلغ جبرانی از حاصلضرب مبلغ ناخالص کارکرد دوره مربوطه در هر رشته فهرست بها در ضرایب متناظر (مندرج در جدول شماره یک) محاسبه می‌گردد.
تبصره: اقلام بهداشتی برای پرسنل نظارت کارگاهی در کارگاه توسط پیمانکار و مشابه نفرات پیمانکار تامین می‌گردد و هزینه مربوطه در ضرایب جبرانی پیمانکار لحاظ شده و پرداختی از این بابت به مهندس مشاور انجام نخواهد شد.
ماده ۷- در پیمان‌های منعقده بر اساس ضوابط بخشنامه شماره ۱۰۰/۱۴۲۸۲۵ مورخ ۱۳۸۵/۰۸/۲۴ با موضوع “انعقاد پیمان با نرخ مترمربع زیربنا” و پیمانهای منعقده بر اساس ضوابط بخشنامه شماره ۱۰۰/۶۴۰۵ موره ۱۳۸۹/۲/۴ با موضوع “انعقاد پیمان اجرای کارهای ساختمانی به صورت سرجمع” در هر صورت وضعیت کارکرد، ضریب مربوط به فهرستی که بیشترین وزن را در کارکرد آن صورت وضعیت دارد ملاک عمل خواهد بود.
ماده ۸- در پیمان‌های منعقده بر اساس ضوابط بخشنامه شماره ۹۶/۱۲۹۹۱۸۸ مورخ ۱۳۹۶/۰۵/۰۴ با موضوع “انعقاد پیمان اجرای کارهای ساختمانی به صورت سرجمع” فهرست بهای تعیین شده برای هر فعالیت در جدول ساختار شکست کار، ملاک ضرایب جبرانی خواهد بود.
ماده ۹- در سایر پیمان‌هایی که برآورد یا پرداخت هزینه آنها بر اساس فهرست‌های بهای واحد پایه انجام نگرفته است (از قبیل پیمان‌های طرح و ساخت صنعتی و غیرصنعتی)، ابتدا دستگاه اجرایی بر اساس نوع عملیات موضوع پیمان، جدول مشابهت‌سازی با فهرست بهای واحد پایه در رشته های مختلف را تعیین نماید. پس از تعیین وزن مشابهت درصدی عملیات موضوع پیمان با رشته های مختلف با استفاده از جدول مشابهت سازی تهیه شده و ضرایب مندرج در جدول شماره یک مبالغ جبرانی محاسبه می‌گردد.
ماده ۱۰- ضریب جبرانی مربوط به تجهیز و برچیدن کارگاه، برابر با میانگین ضریب فهرست بهای واحد پایه منضم به پیمان و فهرست بهای ابنیه می‌باشد و در پیمان‌هایی که بیش از یک فهرست بهای واحد پایه مبنای تهیه برآورد باشد، ضریب مربوط به فهرستی که بالاترین برآورد را دارا است، مورد استفاده در رابطه بالا خواهد بود.
ماده ۱۱- مبالغ جبرانی حاصل از این دستورالعمل در پیمان‌هایی که بر اساس ضوابط پیمان مورد تسویه حساب نهایی قرار نگرفته است، در صورت درخواست پیمانکار قابل پرداخت می‌باشد.
ماده ۱۲- مبالغ پرداختی مرتبط با هزینه‌های تعلیق یا نگهداری کارگاه (ناشی از تعطیلی کار طبق ضوابط پیمان) مشمول این دستورالعمل نمی‎باشد.
ماده ۱۳- در قراردادهای خدمات مشاوره اعم از خدمات مشاوره مطالعات و طراحی، مدیریت طرح، نظارت (به جز نظارت فنی کارگاهی)، ژئوتکنیک، آزمایشگاه و ژئوفیزیک ضرایب مندرج در جدول شماره یک به مبلغ ناخالص صورتحساب مهندس مشاور یا حق الزحمه تایید شده وی اعمال می‌شود.
ماده ۱۴- در محاسبه مبالغ جبرانی موضوع این دستورالعمل، کارکرد فصول ۱۷، ۱۶، ۱۵ و ۱۸ از فهرست بهای رشته خطوط انتقال آب، کارکرد فصول ۱۲، ۱۳ و ۱۴ از فهرست بهای رشته شبکه توزیع آب و کارکرد فصول ۱۸، ۱۷، ۱۵، ۱۴ و ۱۹ از فهرست بهای رشته شبکه جمع آوری و انتقال فاضلاب لحاظ نمی‌گردد.