افزایش نرخ گاز و برق در سالیان اخیر٬ بسیاری از خانواده‌های ترکیه را با مشکل روبرو کرده و شمار قطع آبونمان برق و گاز از عدد ۲۰ میلیون فراتر رفته است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ قطعاً در کشور ما٬ شمار خانواده‌هایی که توان پرداخت قبض برق و گاز را نداشته باشند و شمار خانواده‌هایی که به دلیل ناتوانی مالی در پرداخت قبض٬ جریان برق و اشتراک گاز آنها قطع شود، به یک هزار هم نرسد.
اما در ترکیه چنین نیست. افزایش نرخ گاز و برق در سالیان اخیر٬ بسیاری از خانواده‌های ترکیه را با مشکل روبرو کرده و شمار قطع آبونمان برق و گاز از عدد 20 میلیون فراتر رفته است. درست شنیدید! خطای تایپی روی نداده است. رقمی وحشتناک و فراتر از بیست میلیون خانوار.
اتاق مهندسان برق ترکیه در گزارشی به این اشاره کرده که افزایش 15 درصد نرخ آبونمان برق در ترکیه٬ موجب آن شده که به طور میانگین 46 لیره به میزان قبض پرداختی خانواده‌ها افزوده شود.
به طور کلی و میانگین٬ هر خانوار ترکیه‌ای به شکل ماهانه 110 دلار از درآمد خود را به قبض برق٬ گاز و آب اختصاص می‌دهند که برای خانواده‌های دارای درآمد معادل کف حقوق تامین اجتماعی٬ هزینه سنگینی است.
افزایش قیمت پی‌درپی
قیمت بنزین در ترکیه در ماه‌های اخیر به 17 لیره برای هر لیتر رسید که پولی نزدیک به 3 دلار آمریکا است و این یعنی ترکیه‌ای‌ها گران‌ترین بنزین جهان را می‌سوزانند و کشاورزان این کشور نیز٬ گران‌ترین گازوئیل جهان را در باک تراکتورهایشان می‌ریزند و این موضوع به شکل جدی موجب افزایش قیمت محصولات غذایی می‌شود.
اما این فقط بنزین و گازوئیل نیست که مردم ترکیه را به ستوه آورده است. برق و گاز هم در این کشور٬ نعمت‌های بسیار گران‌قیمتی هستند و به عنوان مثال٬ میانگین پرداخت آبونمان برق برای یک خانواده 4 نفره و دارای یک خانه کوچک و معمولی٬ فراتر از 200 لیره است.
200 لیره یعنی رقمی 8 درصدی از درآمد یک خانواده دارای کف حقوق ماهیانه. اما مساله اینجاست که همین قیمت هم ثابت نیتس و هر چند ماه یک بار٬ قیمت همه حامل‌های انرژی و آبونمان‌های ماهانه بالاتر می‌رود و خانواده‌هایی که درآمد ثابت دارند٬ ناچارند سهمی را که به بهداشت و سلامت و تفریح اختصاصل داده بودند٬ به بخش انرژی و حمل و نقل بدهند. در نتیجه شمار قابل توجهی از خانواده‌ها برای پرداخت٬ گرفتار می‌شوند و میلیون‌ها خانواده٬ دست کم یک بار قطعی برق و گاز را تجربه کرده‌اند.
جزئیات این قضیه از این قرار است که بر اساس آمارهای رسمی اعلام شده از سوی وزارت انرژی و منابع طبیعی ترکیه٬ افزایش نرخ برق و گاز طبیعی٬ بر اقتصاد خانواده‌ها تاثیر گذاشته است.
روزنامه ینی چاغ در یک گزارش مفصل به بررسی آمارهای مربوط به قطع برق پرداخت و چنین نوشته است:«تنها ظرف 3 سال یعنی از آغاز سال 2016 میلادی تا پایان سال 2018 میلادی در سراسر ترکیه٬ 17 میلیون و 800 هزار خانوار در ترکیه٬ دست کم یک بار قطع جریان برق را تجربه کردند و ناچار شدند علاوه بر پرداخت بدهی پیشین٬ برای اتصال مجدد٬ هزینه گزافی پرداخت کنند.»
همچنین در یکی از گزارش‌های دیگر ینی چاغ٬ به این اشاره شده که در سال 2019 میلادی٬ جریان برق 3.5 میلیون خانوار به خاطر عدم پرداخت قبض٬ قطع شده است و اشتراک گاز 710 هزار خانوار نیز به دلیل عدم پرداخت قبض بسته شده است.
در این گزارش به این اشاره شده که خانوارها٬ برای رفع این مشکل٬ چاره‌ای ندارند مگر دریافت وام از بانک‌ها. اما خانواده‌های زیادی هم هستند که برای تامین گرمای منزل٬ از خیر گاز طبیعی گذشته و زغال سنگ مصرف می‌کنند.
بر اساس اطلاعات رسمی منتشر شده از سوی بازار تنظیم نرخ انرژی (EPDK) در ترکیه٬ کل ترکیه نزدیک به 44 میلیون مشترک برق دارد و تنها در سال 2018 میلادی٬ 14 میلیون و 400 هزار مشترک٬ لااقل یک بار سر و کارشان با اکیپ قطع برق افتاد که آماری معادل یک سوم کل مشترکین برق است!
علی حیدر حق وردی نماینده آنکارا و از اعضای حزب جمهوری خلق٬ به منظور بررسی این موضوع٬ وزیر انرژی ترکیه را به مجلس کشاند و از او در این مورد سوال کرد.
وزیر انرژی در پاسخ به این نماینده٬ به این واقعیت اذعان کرد که در 4 سال اخیر٬ میزان قطع اشتراک گاز و برق خانوارها٬ معادل یک سوم بوده و دلیل آن به دشواری‌های تامین هزینه‌های کلان تولید انرژی بازمی‌گردد و دولت نمی‌تواند بودجه و یارانه خاصی به این بخش اختصاص دهد.
چه باید کرد؟
بررسی جغرافیا٬ اقتصاد و ساختار سیاسی ترکیه٬ نشان می‌دهد که تامین سوخت و انرژی همواره یکی از پاشنه آشیل‌های بزرگ برای رشد و توسعه بوده و بخش قابل توجهی از درآمدهای سالانه دولت٬ صرف تامین سوخت و انرژی می‌شود و در نتیجه موضوعی به نام دیپلماسی انرژی برای ترکیه یک موضوع حیاتی و سرنوشت‌ساز است.
ترکیه تلاش کرده در سالیان گذشته٬ با تقویت روابط خود با ایران٬ آذربایجان٬ روسیه٬ عراق و اقلیم کردستان عراق٬ برای تامین انرژی ارزان قیمت٬ گام‌هایی بردارد و حالا در شرق مدیترانه و در دو حوزه حساس سواحل جمهوری ترک قبرس شمالی و همچنین در لیبی٬ در حال فعالیت برای عبور از این مشکل است، اما شواهد نشان می‌دهد که عبور از این بحران برای دولت ترکیه آسان نیست و اگر راهکارهای اثرگذار و معقولی برای کمک به خانواده‌های کم‌درآمد درنظر گرفته نشود٬ اصل عدالت و همسانی در برخورداری از مواهب کشور زیر سوال می‌رود و فقرای ترکی ناچار خواهند شد که درآمد خود را فقط به تامین نان و انرژی اختصاص دهند و در بخش‌های حساس٬ حیاتی و مهمی همچون بهداشت و سلامت٬ آموزش و فرهنگ و تفریح٬ با مشکلات بزرگی روبرو شوند و این مشکلات رفته رفته دامن حزب عدالت و توسعه را بگیرد.