عوامل غیررقابتی بودن کالاهای دانش بنیان

به گزارش سندیکای صنعت برق ایران به نقل از ساتبا، سومین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی دوازدهمین نمایشگاه بین المللی انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی با عنوان «توسعه فناوری دانش بنیان» در محل دائمی نمایشگاه‌های بین المللی تهران با حضور سعید سالمی عضو کمیسیون انرژی‌های تجدیدپذیر و رویکردهای نوین انرژی سندیکای صنعت برق ایران، مجید عمیدپور، رئیس پژوهشگاه نیرو، اکبر شعبانی‌کیا مدیر کل دفتر پژوهش، فناوری و نوآوری، مجتبی اکبری مدیرعامل شرکت ساتکاب، شریف زاده دبیر ستاد فناوری‌های حوزه آب و انرژی، برزی مهر مدیر عامل صندوق پژوهش و فناوری صنعت آب و برق، مرجانمهر معاون پژوشگاه نیرو و نوربخش مدیرکل دفتر آموزش، تحقیقات و فناوری برگزار شد.

در این نشست گزارش‌های تکان دهنده‌ای توسط اساتید پنل در خصوص جایگاه بین‌المللی ایران در تولید دانش و تجاری‌سازی دانش ارائه شد. در این گزارش ها اعلام شد که ایران در رتبه های بسیار بالای تولید دانش و متاسفانه در رتبه های بسیار پایین تجاری سازی دانش قرار دارد.

•نکته مهم دقیقا همینجاست و اینکه این فاصله زیاد به چه دلیل وجود دارد؟
•اتفاقا شعار محوری سال 1401 که توسط مقام معظم رهبری با عنوان "تولید دانش بنیان، اشتغال آفرین" مطرح شده، موید اهمیت همین موضوع است. 

واقعیت این است که عرضه جایی صورت می گیرد که تقاضا وجود داشته باشد. وقتی دانش تولید شده منجر به تولید محصول و یا خدمتی نشود که قابل رقابت در بازار باشد، طبیعی است که قابل عرضه و یا به عبارتی قابل تجاری سازی و اشتغال آفرینی نباشد.

عوامل زیادی در غیررقابتی بودن کالاهای دانش بنیان ایرانی موثرند که اهم آنها عبارتند از:
• سخت گیری‌های بسیار سنگین در تست‌ها و پیاده‌سازی استانداردهای بین‌المللی (گاها انتظاری فراتر از محصولات مشابه از برندهای معتبر و شناخته شده بین‌المللی)
• انتظار گارانتی های طولانی مدت نسبت به نمونه های مشابه وارداتی
• انتظار کیفیت بالاتر از  نمونه های مشابه خارجی
• انتظار قیمت بسیار پایین تر از  نمونه های مشابه وارداتی
• انتظار شرایط پرداخت اعتباری در مقایسه با خریدهای نقدی  نمونه های مشابه خارجی

شاید لازم باشد این انتظارات را معقول نمود و یا در حمایت از این محصولات شرایط ورود به بازار سنجیده ای را در نظر گرفت تا تولیدکننده دانش بنیان قدرت تولید اولیه را کسب نموده و در ادامه و از محل درآمد و تجربه حاصله، بتواند محصول خویش را ارتقاء داده و به سطح انتظارات بازار برساند. 

در ادامه عمیدپور گفت: برنامه داریم زیست بوم درون وزارت نیرو به یک مرکز دانش بنیان تبدیل کنیم و بتوانیم به اهدافمان در وزارت نیرو برسیم. وی افزود: این مرکز دانش بنیان چه در حوزه آب چه در حوزه برق باید ایجاد شود. یک ارتباط بیرونی نیز بین وزارت نیرو و شرکت‌های دانش بنیان در حال پیگیری هستیم.

عمیدپور افزود: فضای زیست بوم که متصل به وزارت نیرو است باید از المان‌های صندوق نوآوری و فناوری صنعت برق و انرژی استفاده کند البته پژوهشگاه نیرو نیز باید از فضای داخلی و ارتباط خارجی در حوزه خود در راستای اهداف دولت سیزدهم به کار گیرد. وی ادامه داد: در وزارت نیرو و پژوهشگاه نیرو به دنبال ایجاد بازارسازی و بازاریابی برای تمام پارک‌های فناوری که در زمینه آب و برق فعالیت می‌کنند، هستیم.

عمیدپور افزود: انشالله با افزایش تسهیلات صندوق پژوهش و فناوری صنعت برق و انرژی شرکت‌ها را توانمند کنیم.

شعبانی کیا در این نشست توضیح داد: در حال حاضر کشورهای پیشرفته از انرژی‌های تجدیدپذیر را در کشورشان توسعه دادند و برنده کشورهایی هستند که توانسته‌اند دراین فناوری را به کار گیرند. وی افزود: اگر قرار است ما به یک صنعت پایدار برسیم باید حمایت پایدار داشته باشیم یعنی بحث تحقیق و پژوهش، توسعه دانش بنیان و برقراری همکاری‌های مناسب بین صنعت و موسسات پژوهشی باید در دستور کار قرار گیرند.

شعبانی کیا افزود: ساتبا و پژوهشگاه نیرو در اقدامی مشترک تدوین نقشه راه توسعه فناوری در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر را در دستور کار دارند.

برزی مهر گفت: رتبه ایران در شاخص نوآوری در سال ۲۰۲۱ در تولید دانش ۱۴ است اما در نفوذ و به کارگیری دانش از ۱۳۲ کشور رتبه ۱۱۷ را به خود اختصاص داده که یعنی نتوانستیم R&D خودمان را در صنعت پیاده‌سازی کنیم. وی افزود: در آئین نامه دانش بنیان وزارت نیرو که امسال در تیرماه به تصویب هیئت وزیران رسیده عملا هم افزایی بازیگران عرصه نوآوری و فناوری و شکل گیری زیست بوم فناوری نیرو هدف‌گذاری شده است. برزی مهر توضیح داد: با توجه به این آئین نامه صندوق پژوهش و فناوری برق و انرژی هدف‌گذاری کرده برای در طرح‌های پیشران وزارت نیرو با اعطای تسهیلات حمایت خود را نشان دهد.